درب چوبی قدیمی تاریخچه‌ای به درازای تاریخ بشر دارد. در بسیاری از مناطق این درب‌ها در معرض دید گردشگران قرار داده می‌شوند. هنگام بازدید از این درب‌ها برای بسیاری از ما سوالاتی در زمینه تاریخچه درب‌های قدیمی چوبی به وجود می‌آید. در این مطلب از گروه سپیدارچوب به مبحث جذاب درب‌های چوبی کهن در جهان می‌پردازیم. سپیدارچوب تولیدکننده انواع مختلف درب‌های ضد سرقت و اتاقی در کشور از بهترین متریال می‌باشد.
اولین درب توسط چه کسی ساخته شد؟
درب‌ها در طول تاریخ نقش نمادین زیادی را ایفا کرده‌اند. در نتیجه دستخوش تحولات بسیار زیادی نیز در گذر زمان و تاریخ شده‌اند. درب‌های اولیه شباهت چندانی به نوع امروزی خود نداشتند. بلکه تنها همانند پرده به عنوان حایل بین دو فضا استفاده می‌شدند. نقاشی‌های یک معبد قدیمی در مصر نشان می‌دهد که اولین درب‌ها قدمتی 4000 ساله دارند. متاسفانه اطلاعات بیشتری در خصوص اولین درب ساخته‌ی دست بشر وجود ندارد. در نتیجه نمی‌دانیم که این درب توسط چه شخص یا اشخاصی ساخته شده است. از دیگر کشورهای جهان که می‌توان ردی از درب‌های کهنسال یافت ایران و هند می‌باشند. همچنین رومی‌ها نیز در ساخت درب قدیمی خلاقیت‌های خوبی از خود نشان داده‌اند. از دیرباز چوب به عنوان ماده‌ای در دسترس یکی از متریال اصلی در ساخت درب به شمار می‌رود.
تاریخچه درب چوبی قدیمی در ایران:
کشور ما ایران دارای تاریخی غنی و پر از افتخار می‌باشد. در زمینه مصنوعات ساخت بشر نیز این خاک حرف‌های زیادی در دل خود دارد. درب‌های چوبی مخصوص حیاط از نمونه‌های قدیمی این درب‌ها در ایران محسوب می‌شوند. این درب‌ها به لحاظ شکل و ساختار ارتباط زیادی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم ایران دارند. مثلا روی این درب‌های چوبی قدیمی ایرانی دو کوبه‌ی مختلف وجود داشت. این دو کوبه صداهای متفاوتی از هم تولید می‌کردند. در نتیجه جنسیت شخص پشت درب به آسانی قابل تشخیص بود. این کار به دلیل اهمیت پوشش زنان در ایران از دیرباز انجام می‌شد. امروزه دیگر از این نوع درب چوبی قدیمی در ایران استفاده نمی‌شود اما هنوز در برخی از شهرها مشاهده می‌شوند. به عقیده تاریخ‌شناسان قدیمی‌ترین درب مهریز یزد کهنسال‌ترین درب ایران می‌باشد.
درب‌های قدیمی در ایران چه ساختاری داشتند؟
اشاره کردیم که درب‌های قدیمی در ایران با توجه به فرهنگ و آداب و رسوم مردم ساخته می‌شدند. در این بخش با اجزا و قسمت‌های مختلف درب چوبی قدیمی در ایران آشنا خواهیم شد.
1- دماغه:
این بخش چوبی نازک است که از دو بخش سر ستون و ته ستون تشکیل شده است.
2- آستانه:
آستانه از دیگر اجزای درب‌های قدیمی ایران محسوب می‌شود. آستانه به برآمدگی کوچکی گفته می‌شود که در قسمت پایین چهارچوب درب وجود داشت. البته این بخش مختص به درب‌های ورودی خانه‌ها بود و در دیگر انواع درب مشاهده نمی‌شود. نقش اصلی آستانه جلوگیری از نفوذ باران به درون خانه می‌باشد.
3- کوبه:
کوبه بخشی از درب‌های قدیمی بودند که برای خبر کردن صاحبخانه به صدا در می‌آوردند. جنس کوبه اغلب از فلز برنج بوده و شکل دوگانه‌ای دارد. یکی از این اشکال توسط زن‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت و دیگری را مردان به صدا در می‌آوردند. در درب چوبی قدیمی ایرانی کوبه مردان در سمت چپ و کوبه زنان در سمت راست درب قرار می‌گرفت.
4- سر در ورودی درب:
یکی دیگر از بخش‌های تشکیل دهنده درب‌های قدیمی سر در ورودی نام دارد. این بخش بر زیبایی و جلوه‌ی در می‌افزود. از سر در ورودی برای جلوگیری از ریزش برف و باران و سدی در برابر تابش خورشید نیز استفاده می‌کردند. این بخش از درب را با کاشی‌ها و نقوشی مزین به خط قران تزیین می‌کردند. به این ترتیب اهل خانه در رفت‌وآمدهای خود از زیر آیات قرآن رد شده و در پناه آن قرار می‌گرفتند.
5- رف درب:
به این قسمت را نمی‌تواند دقیقا جزئی از درب‌های قدیمی ایران به شمار آورد. رف به سکویی که در مقابل درب برای استراحت ساخته می‌شد می‌گویند. بسیاری از اوقات همسایه‌ها برای گفتگو و استراحت روی این سکو نشسته و نفسی چاق می‌کردند.
معروف‌ترین درب‌های تاریخی جهان:
بعد از آشنایی با اجزای درب چوبی قدیمی در ایران با درب‌های معروف دنیا آشنا خواهیم شد. این درب‌ها از نظر تاریخی- مذهبی و فرهنگی در جهان برجسته و شناخته شده هستند. برای آشنایی با درب‌های معروف جهان با ما در ادامه این مطلب از سپیدارچوب همراه بمانید.
درب کلیسای All Saint:
این کلیسا در ویتنبرگ آلمان و در سال 1511 میلادی ساخته شد. در سال 1517 میلادی اعلامیه روی درب این کلیسا چسبانده شد که انتقاداتی به اعمال کاتولیک‌ها داشت. تا سال 1760 میلادی این اعلامیه روی درب این کلیسا قرار داشت و توسط مردم مطالعه می‌شد.
درب‌های کلمپوس:
این درب‌ها روی ورودی کاپیتول در واشنگتن آمریکا قرار دارند. کاپیتول به خانه نمایندگان و سران ایالات گفته می‌شود. جنس این درب‌ها از برنز بوده و در سال 1885 در کشور آلمان ساخته شده‌اند. این درب نمادی بر سفر اکتشافی کریستف کلمب در سال‌های 1487 تا 1506 میلادی است.
درب خانه شماره 10 در لندن:
این درب به دلیل پایداری زیاد آن معروف شده و مورد توجه قرا گرفته است. خانه شماره 10 که درب مذکور در ورودی آن قرار دارد متعلق به نخست وزیر انگلستان است. با وجودی که این ساختمان بارها مورد بازسازی قرار گرفته است اما درب آن همچنان استوار مانده است. این درب چوبی قدیمی نیز از مشهورترین درب‌های جهان به شمار می‌رود.
بزرگترین درب جهان کجاست؟
شاید برای شما نیز جالب باشد که بدانید بزرگترین درب در جهان کجا قرار دارد. در پاسخ باید بگوییم این درب متعلق به یکی از ساختمان‌های ناسا در ایالت فلوریدای آمریکا است. این درب 139 متر ارتفاع دارد و روی یکی از حجیم‌ترین سازه‌های جهان استوار است. باز و بسته کردن این درب چیزی در حدود 45 دقیق زمان نیاز دارد.
سخن پایانی:
درب‌ها تاریخچه و پیشینه‌ای طول و دراز دارند. بشر از قرن‌ها پیش از درب‌ها برای اهداف مختلفی استفاده نموده است. درب چوبی قدیمی در ایران و دیگر کشورها از انواع پرکاربرد و زیبای درب به شمار می‌روند. این درب‌ها از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شوند و با نیاز زمان و مناسبات فرهنگی- مذهبی دوران خود تطابق دارند.
